کارایی فنی مزارع پرورش ماهی قزل آلادر استان فارس با تاکید بر ملاحظات زیست محیطی

افزایش تقاضای آبزیان که ناشی از رشد جمعیت و افزایش سطح آگاهی افراد از نقش مصرف آبزیان در سلامتی می باشد را به دو صورت می توان جبران کرد. اول: افزایش صید، که با محدودیت مواجه است. دوم: گسترش آبزی پروری، که با توجه به منابع طبیعی امکان پذیر می باشد. ماهی قزل آلایرنگین کمان از مهمترین گونه های پرورش ماهیان سردآبی و تنها گونه پرورشی سردآبی در ایران می باشد. استان فارساز پتانسیل بالایی برای پرورش ماهی سردابی و به ویژه قزل آلا برخوردار است. معضل در حال رشد مسائل زیست محیطی و هزینه های سرباری که فعالیت های مختلف روی کیفیت محیط زیست ایجاد می کنند، دانشمندان را واداشت تا مدل های بهره وری و کارایی را با وجود تولید توام ستاده های مطلوب و نامطلوب اصلاح کنند بنابراین این مطالعه با هدف محاسبه کارایی فنی مزارع پرورش ماهی قزل آلادر استان فارس با تاکید بر ملاحظات زیست محیطی صورت گرفته است. برای این منظور از داده های مقطعی سال 1390 استفاده شد مزارع مورد بررسی با روش نمونه گیری ساده تصادفی در دو گروه کوچک (با ظرفیت تولید کمتر از 30 تن)، و گروه بزرگ (با ظرفیت تولید بیشتر از 30 تن) انتخاب شدند.سپس به محاسبه کارایی فنی با و بدون تاًکید بر ملاحظات زیست محیطی و کارایی زیست محیطی پرداخته شد. نتایج نشان داد میانگین کارایی فنی بدون ملاحظات زیست محیطی در دو گروه، برابر با 95 درصد است. کارایی فنی با ملاحظات زیست محیطی در گروه اول 88، در گروه دوم 68 می باشد. کارایی زیست محیطی برای این دو گروه به ترتیب 50 و 5/56 بدست آمد. مقایسه میانگین کارایی نشان داد اختلاف معناداری بین کارایی فنی با و بدون ملاحظات زیست محیطی در گروه اول وجود دارد اما در گروه دوم اینگونه نیست. مقایسه کارایی زیست محیطی و کارایی فنی با تاًکید بر ملاحظات زیست محیطی حاکی از وجود اختلاف معنی دار بود. در این مطالعه به محاسبه قیمت سایه ای نیز پرداخته شد در مزارع کوچک قیمت سایه ای فسفر و مواد جامد معلق مثبت به دست آمد به این مفهوم که با کاهش میزان فسفر دهی، میزان تولید و کارایی افزایش می یابد. قیمت سایه ای نیتروژن و بارآلی منفی محاسبه شد. قیمت سایه ای منفی بیانگر اعمال هزینه برای کاهش آلاینده می باشد. در مزارع گروه دوم قیمت سایه ای بار آلی مثبت و قیمت سایه ای سایر آلاینده ها منفی به دست آمد. کلیدواژه: آبزی پروری، ملاحضات زیست محیطی، قیمت سایه ای، آلاینده های محیطی